Wat is een eetprobleem?
Mensen eten omdat het nodig is, omdat het lekker of gezellig is, en soms om iets te vieren of als troost. Als je regelmatig gezond eet en voldoende beweegt, blijf je ook fit en op een gezond gewicht.
Soms kan het eten je steeds meer gaan bezighouden. Je voelt je misschien onzeker over je uiterlijk of denkt dat je te dik bent. Je gaat dan minder eten om af te vallen. Of je eet af en toe heel veel om jezelf te troosten. Je kunt je hierdoor gespannen en ongelukkig gaan voelen. Je hebt dan een eetprobleem.
(Als iemand ziek is of geen eetlust (meer) heeft, noemen we dat overigens geen eetprobleem.)
Hoe herken ik een beginnende eetstoornis?
- Je wordt steeds banger om aan te komen.
- Je bent steeds meer bezig met het afvallen.
- Het ene moment doe je streng aan de lijn. Het andere moment heb je een eetbui.
- Of je probeert je gewicht te beheersen door extreem veel te bewegen, over te geven of laxeerpillen te gebruiken.
Hoe ontstaat een eetprobleem?
Eetproblemen komen in sommige families vaker voor. Het heeft vaak te maken met hoe je over jezelf denkt en hoe je met problemen omgaat. Vind je jezelf niet de moeite waard en heb je weinig zelfvertrouwen? Of ben je heel onzeker over je uiterlijk? En vind je het moeilijk om erover te praten? Dan heb je meer kans op een eetprobleem.
Is een eetstoornis erg?
Een eetstoornis is een ernstige ziekte. Er is behandeling nodig om ervan te genezen.
Als een eetstoornis lang duurt, kan dat ernstige gevolgen hebben. Sommige gevolgen zijn zelfs levensbedreigend.
- Lichamelijke gevolgen zijn bijvoorbeeld: hartritmestoornissen, niet meer ongesteld worden, misselijkheid, maagpijn en nierproblemen.
- Psychische gevolgen zijn bijvoorbeeld: depressiviteit, angst en geheugenproblemen.
- Sociale gevolgen zijn bijvoorbeeld: problemen in de relatie of het gezin, op school of op het werk, ontevredenheid over seksualiteit en eenzaamheid.
Wat kan ik zelf doen aan mijn eetprobleem?
Veel mensen hebben een eetprobleem. Je hoeft je er niet voor te schamen. Het is wel belangrijk dat je erover praat. Dan kun je om hulp vragen en er op tijd wat aan doen. Je kun zo voorkomen dat je eetprobleem een eetstoornis wordt.
Wat is een eetstoornis? Een eetprobleem kan geleidelijk erger worden en je leven gaan beheersen. Dan heb je geen eetprobleem meer, maar een eetstoornis. Je denkt dan alleen nog maar aan wat je wel of niet mag eten. Je gaat veel te streng lijnen (anorexia). Je eet misschien stiekem weer wel of eet steeds met buien ineens weer veel te veel (boulimia). Daarna ga je expres overgeven of je neemt laxeerpillen in. Of je gaat extreem veel sporten om vooral niet aan te komen. Je voelt je steeds onzekerder over je uiterlijk en je gewicht. Je krijgt last van spanningen, schaamte en schuldgevoelens hierover. Hierdoor kunnen ook problemen ontstaan binnen je relatie of gezin, op school of op je werk.
Hoe eerder je een eetprobleem ontdekt, hoe beter. Dan kun je hulp vragen en leer je om weer op een gezonde manier naar je lichaam te kijken en met eten om te gaan.
Praten over een eetprobleem
Misschien vind je het moeilijk om over je eetprobleem te praten, bijvoorbeeld omdat je je hiervoor schaamt. Toch is het belangrijk om over je eetprobleem te praten. Een eetprobleem gaat namelijk niet vanzelf over en wordt vaak steeds erger. Hoe eerder je hulp zoekt, hoe groter de kans is dat je herstelt.
- Probeer erover te praten met mensen die je goed kent, zoals familie of vrienden.
- Bespreek het ook met je huisarts.
Onderzoeken bij een eetprobleem
Je huisarts kent veel mensen met een eetprobleem. Het is goed om samen over de volgende dingen te praten:
- je eetpatroon, eetbuien, overgeven
- hoe je over je lichaam denkt
- je laagste en je hoogste gewicht in de laatste jaren
- veranderingen in de menstruatie
- gebruik van medicijnen
- gebruik van alcohol
- roken
- bewegen en sporten
Uit het gesprek met je huisarts wordt duidelijk of je een eetprobleem of een eetstoornis hebt. Misschien laat je huisarts bloed- en urineonderzoek doen.
Aanpak van een eetprobleem
Als je een eetprobleem hebt, zal de huisarts met je bespreken wat je daar aan kunt doen. Geef aan wat je zelf wilt en verwacht. Dat is belangrijk voor je herstel.
De aanpak van eetproblemen bestaat meestal uit deze onderdelen:
- voorlichting over eetstoornissen, zoals over de verschijnselen, de gevolgen voor lichaam en geest, en welke behandelingen goed werken;
- gezond leren eten: je leert om te stoppen met lijnen en om gezond te eten. In een eetdagboek noteer je wat je eet en wat je denkt en doet;
- cognitieve gedragstherapie: je gaat samen met je huisarts bekijken hoe je over je eigen eetgewoontes, gezondheid en lichaamsgewicht denkt. Wat zijn je ideeën meningen en verwachtingen hierover? Helpen ze jou? Kloppen ze met de werkelijkheid? Je leert je gedachten te veranderen. Zo word je geholpen om van je eetprobleem af te komen.
Je huisarts kan je verwijzen naar een psycholoog voor deze therapie.